Nhà soạn nhạc nổi tiếng người Áo là
Hayden có một thời gian túng thiếu quá phải đi làm thuê cho một nhà quý phái
Hungari. Gã nhà giàu này sống tại một biệt thự hào hoa, sinh hoạt xa xỉ hết mức.
Hayden được thuê làm phó đội trưởng đội nhạc của hắn. Gã quý tộc chỉ lo hưởng
thụ nên thường giữ Đội nhạc ở lại biệt thự xa ngoài ngoại ô đàn hát phục vụ hắn.
Phần lớn gia đình các nhạc công lại đều ở thành phố Vienn nhưng thân phận đi
làm thuê cho chủ thì phải nhẫn nhục chịu đựng. Họ phải xa nhà quá lâu, rấy khó
chịu, bèn đi tìm Hayden nhờ ông giải quyết.
Hayden rất đồng tình với cảnh ngộ của
họ nhưng cũng chưa nghĩ ra biện pháp gì. Trực tiếp nói với chủ nhà là hạ sách.
Dùng cách gợi ý có lẽ sẽ hay hơn. Nhưng gợi ý như thế nào?
Hayden đau đầu suy nghĩ mấy ngày liền.
Ông chợt nhớ đến âm nhạc, nhà quý tộc đã thích nghe âm nhạc thì ta sẽ “xuất kỳ
chế thắng”, dùng cái khác thường giành thắng lợi, trước hết hãy “giả làm đường
sạn đạo” - tấu bản nhạc
mới của mình (bản giao hưởng cáo biệt) rồi sẽ “bí mật vượt bến Trần thương” – gợi
ý cho nhà quyền quý rõ. (Giả làm đường soạn đạo, vượt bến Trần thương là điển
tích thời chiến quốc. N.D).
Thế là Đội nhạc tấu bản giao hưởng cho
chủ thưởng thức. Nhà quý tộc hôm đó thú vị lắm, thấy trước mặt mỗi nhạc công đều
thắp một cây nến làm đệm thêm khúc nhạc ai oán. Ông ta nhanh chóng cảm thông
tình cảm bi thương đội nhà hợp tấu bằng đủ loại nhạc cụ, xong chương thứ nhất của
bản nhạc thì các nhạc cụ cứ giảm dần đi theo đà tiến triển của bản nhạc, các nhạc
công lần lượt thay nhau dừng tay, thổi tắt ngọn nến trước mặt rồi lần lũi đi.
Nhà quý tộc rất kinh ngạc trước cách
bài diễn mới mẻ đó, hết lời khen ngợi kết quả biểu diễn. Tới phần chót của bản
nhạc thì chỉ còn lại một nhạc công violon. Lúc đó gã mới hiểu ra dụng ý của
Hayden nên đành phải cho đội nhạc nghỉ phép.
Do đó có thể thấy, một số việc khó giải
quyết trực tiếp thì có thể “Xuất kỳ chế thắng”, dùng cách gợi ý vòng vo, áp dụng
phương thức đối phương tiếp nhận được để bộc bạch ý tưởng của mình, đó cũng là
một biện pháp cao minh vậy.
Khi vận dụng mưu kế, công khai không có lợi bằng kín đáo, kín đáo không có lợi bằng hai bên hợp tác chặt chẽ với nhau, cùng đồng tâm hiệp lực sẽ không có sơ hở. Hành động theo lẽ thường không tốt băng cách dùng cái khác thường để giành lấy thắng lợi, dùng mưu kế độc đáo khác thường sẽ dễ tiến triển thuận lợi không vấp trở ngại.
